Matka czy ojciec – kto silniej wpływa na dorosłe relacje? Wzorzec więzi a związki romantyczne

autorka dr Anna Papińska

Chyba każdy kiedyś zastanawiał się, dlaczego w bliskich relacjach reaguje w określony sposób. Skąd bierze się lęk przed odrzuceniem albo trudność w budowaniu zaangażowania? Coraz więcej badań pokazuje, że schematy emocjonalne, które pojawiają się w związkach, mogą mieć swoje źródło w dzieciństwie – a konkretnie w relacji z matką i ojcem. Okazuje się, że styl przywiązania do matki i ojca może w odmienny sposób wpływać na relacje romantyczne w dorosłości. Co więcej różnice te są wyraźne w zależności od płci.

W badaniu przeprowadzonym w Polsce, w którym udział wzięło 309 osób dorosłych będących w związkach romantycznych (kobiety i mężczyźni w wieku od 18 do 74 lat) analizowano, czy retrospektywnie postrzegane style przywiązania do matki i ojca mają związek z aktualnym funkcjonowaniem w relacjach romantycznych.

Matka i ojciec – różne style, różne znaczenie

Relacje z matką i ojcem wpływają w odmienny sposób

U kobiet lękowy styl przywiązania – zarówno do matki, jak i do ojca – wiązał się z podobnym stylem w dorosłych związkach. Unikający styl przywiązania był mniej jednoznaczny w skutkach. U mężczyzn natomiast istotniejszą rolę odgrywał styl przywiązania do ojca – zarówno unikający, jak i lękowy – wpływając na to, jak budowane były bliskie relacje w dorosłości. Styl przywiązania do matki nie wykazywał w tym przypadku tak silnych zależności.

Zadowolenie ze związku jako czynnik ochronny

Wysoka satysfakcja z obecnej relacji może łagodzić negatywne skutki wczesnych doświadczeń. Osoby zadowolone ze swoich relacji romantycznych rzadziej prezentowały cechy niepewnego przywiązania, nawet jeśli miały trudne doświadczenia w relacji z matką lub ojcem w dzieciństwie.

Dlaczego to istotne w psychoterapii?

Różnice w przywiązaniu do matki i ojca mogą wskazywać, jakiego rodzaju wsparcia zabrakło w okresie rozwojowym i jaki mechanizm został utrwalony w relacjach z innymi ludźmi. Dzięki tej wiedzy psychoterapeuta może skuteczniej dobrać strategie pracy nad trudnościami w związkach – zarówno w kontekście lęku przed bliskością, jak i unikania emocjonalnego zaangażowania. Wiedza o różnicach płciowych w zakresie tych zależności może również wspierać proces indywidualnego dostosowania terapii.

Źródło: Papińska, A., & van de Rijdt, D. (2024). The father or the mother: Who is associated with attachment to a partner? The moderating effect of romantic relationship satisfaction on insecure attachment styles. Annals of Psychology / Roczniki Psychologiczne, 27(4), 197–216. https://doi.org/10.18290/rpsych2024.0021